Nieuws

 Verzekeraars zijn vrij om zelf een keuringsarts aan te wijzen om het percentage arbeidsongeschiktheid bij hun verzekerden vast te stellen. Ook het hanteren van een bezwaartermijn van 30 dagen is geen oneerlijk beding. Dit blijkt uit prejudicieel oordeel van de Hoge Raad in een conflict tussen Nationale-Nederlanden en een van haar verzekerden.

Hoge Raad: AO-verzekeraar heeft handelingsvrijheid bij medische keuring
In de kwestie heeft de verzekerde sinds 2001 een AO-polis voor zelfstandigen bij NN. De man, die werkt als consultant, meldt zich in 2007 met vermoeidheidsklachten bij zijn verzekeraar. Een psycholoog stelt vast dat hij onder meer lijdt aan een aanpassingsstoornis waarop de man voor 80 tot 100% wordt afgekeurd. In de jaren daarna, tot eind december 2013, krijgt hij een uitkering op basis van telkens wisselende AO-percentages. Vanaf eind 2013 is het AO-percentage volgens NN echter lager dan 25% en heeft de man geen recht meer op een uitkering.

Nieuw arbeidsdeskundig rapport
Amper een half jaar lager meldt de verzekerde zich weer arbeidsongeschikt bij NN. Hij is opnieuw oververmoeid en heeft daar nu een medische verklaring voor: hij lijdt aan sarcoïdose en hemochromatose. Op basis van een nieuw arbeidsdeskundig rapport laat NN hem echter weten dat het AO-percentage nog altijd minder dan 25% bedraagt.

Oneerlijk beding
Daar is consultant het niet mee eens. Hij stapt naar de rechter, niet alleen om af te dwingen dat NN de AO-uitkering hervat, maar ook dat hij met terugwerkende kracht voor de hele eerste AO-periode een uitkering voor 100% omdat hij ook toen al aan sarcoïdose en hemochromatose zou hebben geleden. De rapporten van de arbeidsdeskundige van NN zouden buiten beschouwing moeten blijven omdat ze eenzijdig, zonder overleg met hem, zouden zijn opgesteld en daarom kwalificeren als een oneerlijk beding.

Geen aankopingspunten
De verzekerde wordt in verschillende instanties door de rechtbank in het ongelijk gesteld wat betreft zijn eis voor een volledige uitkering voor de periode tot 31 december 2013, omdat het dossier geen aanknopingspunten biedt voor de conclusie dat hij in die periode volledig arbeidsongeschikt was. Ook stelt de rechter vast dat voor de periode vanaf 2014 nog niet al op basis van de medische behandelinformatie kan worden vastgesteld dat sprake is volledige arbeidsongeschiktheid in de zin van de polis.

Prejudiciële vragen
Vervolgens is het aan de Hoge Raad om te bepalen of de keuringsrapporten van NN buiten beschouwing moeten blijven omdat de consultant er geen inspraak op zou hebben gebeld. In haar antwoorden op de prejudiciële vragen stelt de Hoge Raad allereerst vast dat man daadwerkelijk een beroep kan doen op de richtlijn 93/13/EEG voor oneerlijke bedingen van bedrijven richting consumenten. Weliswaar ging de man de verzekering aan uit hoofde van zijn bedrijf, hij moet volgens de Hoge Raad nog steeds worden aangemerkt als consument.

 Het ziekteverzuim is dit jaar opgelopen tot 4,9%, meldt het CBS. Sinds 2003 is het verzuimpercentage niet zo hoog geweest.

Ziekteverzuim was in jaren niet zo hoog
Van elke duizend te werken dagen zijn er in het eerste kwartaal 49 verzuimd wegens ziekte. In het eerste kwartaal van 2003 lag het percentage op 5,3%, waarna het ziekteverzuim jarenlang schommelde tussen de 3,7% en 4,6%. De laatste keer dat het verzuimpercentage daarboven kwam, was in het eerste kwartaal van 2007. Het laagste ziekteverzuim (3,5%) werd de afgelopen jaren gemeten in het derde kwartaal van 2013. Belangrijke veroorzaker van het toegenomen verzuim is de griepepidemie, die volgens het RIVM duurde van half december 2017 tot in april 2018.

Meeste verzuim in zorg
In de gezondheidszorg kwamen de meeste ziekmeldingen binnen: het verzuimpercentage lag daar op 6,5%. De verpleeg- en bejaardentehuizen scoren al drie jaar de hoogste verzuimcijfers: er werden 77 van de duizend te werken dagen verzuimd. Het verzuim in de zorg is een fractie hoger dan in de branche Openbaar bestuur (6,4%). Ook in de industrie ligt het verzuim boven de 6%. Laag scoren de horeca en de landbouw en visserij, met respectievelijk 2,3% en 2,5%. Bij financiële instellingen ligt het verzuim net boven de 3%.

Psychische klachten zorgen voor langste verzuim
Uit cijfers over 2017 blijkt dat griep of verkoudheid veruit de meest genoemde verzuimreden is: het is de aanleiding voor 42% van de ziekmeldingen. Psychische klachten of burn-out hebben een relatief klein aandeel van 7,3% in het aantal genoemde klachten. Afgemeten naar aantal verzuimdagen gaan psychische klachten echter veruit aan kop: ze zijn goed voor 25% van het totaal aantal verzuimdagen. Wie om psychische redenen niet naar het werk gaat, verzuimt gemiddeld 57 dagen. Wie thuis zit vanwege een conflict op het werk, is gemiddeld goed voor 21 ziektedagen. Vermoeidheid en concentratieproblemen houden een zieke werknemer gemiddeld 15 dagen thuis.

 Het gemiddelde verzuim in Nederland van medewerkers werkzaam in het mkb (< 200 medewerkers) is in 2017 licht gestegen naar 3,5%, ten opzichte van 3,4% in 2016. Deze stijging zet door in de eerste 5 maanden van 2018 naar 3,8%. Dit concludeert ArboNed uit een analyse van haar dat. Werknemers in het midden- en kleinbedrijf zijn minder vaak ziek, maar wel langer.

Minder vaak ziek, maar langer geveld door stress
Dr. Truus van Amerongen, directeur medische zaken ArboNed: “Het is zorgelijk dat de stijgende lijn van verzuim binnen het mkb ook dit jaar doorzet. Een van de verklaringen hiervoor is de griepgolf eind 2017 / begin 2018, die 6 weken langer duurde dan in 2017. Een andere verklaring is de toenemende duur (aantal dagen) van het verzuim. Medewerkers in het mkb melden zich minder vaak ziek, maar het ziek zijn duurt wel steeds langer. Als je dan bedenkt dat één verzuimdag gemiddeld € 250 kost dan heeft deze stijging voor een mkbondernemer al snel een enorme impact.”

Aandeel psychisch verzuim
Inzoomend op het langdurend verzuim (> 6 weken) ziet ArboNed het psychisch verzuim (waaronder stressgerelateerde klachten) licht toenemen.Van het langdurend verzuim in 2017 (> 6 weken) valt 33% uit door psychische klachten, dit is een lichte stijging ten opzichte van 2016 (32%).

Parttime werkende vrouw
Van Amerongen: “Waar men een medewerker bij psychisch verzuim in 2016 gemiddeld 202 dagen kwijt was, is dit in 2017 gestegen naar gemiddeld 205 dagen. Daarbij zien we net als vorig jaar dat de parttime werkende vrouw hier het grootste aandeel in heeft: 44%. Binnen deze groep blijft het aandeel stressgerelateerd verzuim doorstijgen. Als we kijken naar de werkende mannen (fulltime en parttime) zijn klachten aan ‘het bewegingsapparaat’ de grootste oorzaak voor langdurend verzuim.” aldus Van Amerongen.

Samenwerking
Om het stijgend verzuim in het mkb tegen te gaan, bundelen ArboNed en MKB-Nederland de krachten. Directeur Leendert-Jan Visser van MKB-Nederland: “Vooral de wat kleinere mkb-bedrijven, tot 25 werknemers, zijn sterk in hun eigen disciplines en zijn razend druk met hun dagelijkse werkzaamheden. Zaken als
arbobeleid, gezond leven en aandacht voor het voorkomen en terugdringen van verzuim komen daardoor soms lager op de prioriteitenlijst, terwijl iedereen daar wel bij gebaat is.”

Preventief medisch onderzoek
Henk Hummel, algemeen directeur ArboNed: “Door de mkb-ondernemers te helpen met alle arbozaken die mogelijk aan hun aandacht ontsnappen, willen we het makkelijker voor ze maken en structureel bijdragen aan het voorkomen en verlagen van verzuim. Daarbij kiezen we vooral voor een praktische aanpak waar mkb’ers direct iets aan hebben. Door hen bijvoorbeeld te voorzien van gerichte informatie en praktische hulpmiddelen. Maar ook door het laagdrempelig beschikbaar stellen van een (online) preventief medisch onderzoek.”

Verplicht contract met arbodienstverlener
Ook de overheid stuurt met de gewijzigde Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) vanaf 1 juli 2017 aan op meer aandacht voor preventie. Zo stelt de nieuwe Arbowet een overeenkomst tussen werkgever en arbodienstverlener (het ‘basiscontract’) verplicht