Nieuws
Kabinet wil regels voor arbeidsongeschiktheid aanscherpen
Meerdere categorieën in WIA
Er zijn nu meerdere categorieën in de WIA. Mensen kunnen voor 35 tot 80 procent worden afgekeurd, of voor 80 tot 100 procent. Het kabinet wil dat wijzigen in 35 tot 99 procent. Daardoor vallen straks meer mensen onder de regels voor gedeeltelijk arbeidsongeschikten.
Vragen en antwoorden over WIA
Klopt het dat 13% van de nieuwe populatie in het kader van de WIA die onder de huidige 3 x 3 regel zou zijn ingestroomd in de Wet werkhervatting gedeeltelijk arbeidsgeschikten (WGA) 80-100, onder de in het regeerakkoord opgenomen 1 x 9 regel niet meer instroomt in de WGA 80-100?
In het regeerakkoord staat het volgende over de 1 x 9 regel:
Voor personen die in de toekomst instromen in de WIA, zal scherper gekeken worden naar geschikt werk bij de vaststelling van de mate van arbeidsongeschiktheid (het schattingsbesluit). De eis dat er drie functies te vinden moeten zijn die de persoon in kwestie zou kunnen vervullen en dat elk van deze drie met ten minste drie (9 in totaal) vertegenwoordigd is, wordt anders ingevuld. In de toekomst moeten er nog steeds negen arbeidsplaatsen te vinden zijn, maar ongeacht de verdeling over aantallen functies. Hierdoor zullen minder mensen volledig arbeidsongeschikt worden verklaard.
In het kader van het IBO ‘Geschikt voor de Arbeidsmarkt’ heeft het UWV met 170 dossiers een simulatie uitgevoerd onder personen in de WGA 80-100 die niet medisch volledig arbeidsongeschikt waren. Hieruit bleek dat in 13% van de gevallen een aanpassing van de claimbeoordeling leidt tot een lagere uitkering, als van volledig arbeidsongeschiktheid pas sprake is bij minder dan 9 arbeidsplaatsen in plaats van minder dan 3 functies met ieder ten minste 3 arbeidsplaatsen.
Van deze personen zou ongeveer 4%-punt WGA 35-80 en 9%- punt 35-min worden beoordeeld. Jaarlijks stromen ongeveer 20.000 personen de WGA 80-100 in. Hiervan is ongeveer 70% niet-medisch volledig arbeidsongeschikt.
Op basis van bovenstaande percentages zullen na het aanpassen van de claimbeoordeling van degenen die nu de WGA 80-100 zouden instromen 600 personen de WGA 35-80 en 1.300 personen 35-min worden. Dit is ongeveer 10% van de personen die in de WGA 80-100 zouden instromen.
Wat zijn de inkomens- uitkeringsconsequenties voor deze zieke werknemers die nu niet langer in de WGA 80-100 zullen instromen?
Van degenen die nu (niet-duurzaam) volledig arbeidsongeschikt (WGA 80-100%) worden verklaard, heeft 30% geen medische benutbare mogelijkheden. Zij zijn ook op grond van het nieuwe criterium volledig arbeidsongeschikt en ontvangen dus dezelfde WGA-uitkering als nu.
Van de overige 70% die op arbeidskundige gronden volledig arbeidsongeschikt is verklaard, blijft 87% WGA 80-100%. Van de resterende 13%, wordt 4%-punt 35-80% arbeidsongeschikt verklaard en 9%- punt minder dan 35% arbeidsongeschikt.
De eerste groep (35-80% arbeidsongeschikt) ontvangt, evenals nu, eerst een loongerelateerde WGA-uitkering.
De tweede groep (35-min) komt niet in aanmerking voor een WIA-uitkering. Zij kunnen wel recht hebben op een WW-uitkering.
Kunnen ook lage inkomens (tot 135% wml) getroffen worden door de WGA 35-99 maatregel?
Dit is mogelijk maar uitzonderlijk omdat de resterende verdiencapaciteit zeer laag moet zijn. Zo zou bij iemand die 40 uur werkte voordat hij ziek werd en daarmee (100% van) het Wml verdiende, een Wml-functie van minder dan 8 uur worden geduid.
Als de betrokkene minder dan de helft van zijn resterende verdiencapaciteit benut, dan heeft hij recht op een vervolguitkering, terwijl hij nu recht heeft op een loonaanvulling. Indien de betrokkene wel de helft van zijn resterende verdiencapaciteit benut, dan heeft hij evenals nu recht op een loonaanvulling.
Klopt het dat hierbij wordt verondersteld dat de helft van de nieuwe instroom in de WGA 35-99 de restverdiencapaciteit in voldoende mate zal benutten, dus 50%?
In de raming voor maatregel I79 uit het Regeerakkoord (WGA 35-80 wordt WGA 35-99) is aangenomen dat de helft van de groep die onder het nieuwe regime gaat vallen de resterende verdiencapaciteit voor 50% of meer zal benutten.
Deze personen zullen dan ook een loonaanvullingsuitkering ontvangen die gebaseerd is op het laatstverdiende loon.
De andere helft zal een WGA-vervolguitkering ontvangen die gebaseerd is op het minimumloon en komt dus niet in de WGA 35- min terecht.
Bronnen: Trouw / Beantwoording Kamervragen begroting SZW 2018
