Inspectie SZW roept bedrijven op meer te investeren in veiligheidscultuur

Uit cijfers die vandaag door de inspectie SZW zijn gepresenteerd, blijkt dat er steeds meer ernstige ongelukken plaatsvinden op de werkvloer. De cijfers van 2018 laten zien dat de bouw opnieuw de meest onveilige sector was. Het is niet gelukt om het aantal dodelijke ongelukken terug te brengen, net als in 2017 hebben er in de bouw 20 ongelukken met dodelijke afloop plaatsgevonden.

Volgens de inspectie komen ongelukken vooral voor bij kleine bedrijven met minder dan 10 werknemers. Ook jongeren lopen extra gevaar: de groep van 15 en 24 jaar is vaker bij een ongeluk betrokken, net als ouderen. Het vallen van hoogte, ‘gegrepen’ worden door bewegende delen van een machine, geraakt worden door vallende objecten en aanrijdingen zijn de meest voorkomende ongelukken.

Voorzitter Charles Verhoef van Zelfstandigen Bouw vindt deze cijfers onacceptabel: ‘Er wordt vaak gezegd dat meer ongelukken een onvermijdelijk gevolg zijn van de groeiende bouwsector. Hier ben ik het absoluut niet mee eens. We mogen deze cijfers niet accepteren. Dat het mogelijk is om de veiligheid te verbeteren in tijden van groei, heeft de Formule 1-sector laten zien. Ondanks dat de auto’s steeds sneller zijn gaan rijden, is het aantal dodelijke ongelukken gedaald tot bijna nul. Het kan dus wél.’

‘Er wordt in de bouwsector veel te veel vrijblijvend gepraat. In plaats van weer een bewustwordingscampagne wordt het tijd dat er echte veiligheidsmaatregelen worden uitgevoerd. Iedereen op de bouwplaats heeft hierin een verantwoordelijkheid. Laten we met z’n allen ook deze verantwoordelijkheid nemen en zorgen dat de cijfers in 2019 een dalende lijn laten zien.’

 Wel óf geen aov? “Komt later wel!”, is het antwoord van veel startende ondernemers. Want als beginnend bedrijf ben je vooral bezig met klanten, opdrachten en deadlines. Maar hoe zit dat een paar jaar later? In gesprek met ‘Redactiegasten’ Sander (37) en Gijs (41): twee gasten met één bedrijf.

Gijs, jij hebt bewust geen aov. Leg eens uit?
Gijs: “Nou ja, bewust. Het is voor mij vooral een gevoelsmatige keuze in plaats van zuiver rationeel. Sinds drie jaar hebben we ons eigen bedrijf. Voor die tijd had ik überhaupt nog nooit aan een arbeidsongeschiktheidsverzekering gedacht. Hooguit als droomwoord bij scrabble. Maar als starter komt het natuurlijk snel op je pad. Belangrijkste reden om geen aov te nemen, is voor mij het lage risico dat we lopen. We werken vooral met het hoofd, helpen bedrijven bij hun online communicatie. Een tamelijk veilig vak in vergelijking met stratenmaker of straaljagerpiloot.”

Toch heeft Sander wel een aov. Waarom jij wel?
Sander: “Ik doe bij ons de gevaarlijke klussen, haha. Nee hoor, vooral vanwege mijn thuissituatie. Ik heb twee kinderen. Gijs geen. In het begin wil je minimale kosten en was voor mij de keuze snel gemaakt. Maar als je bedrijf groeit, worden de aov-kosten gevoelsmatig lager. Je weet inmiddels dat je het kan betalen.”

Dus toen koos jij bewust wel voor een aov?
Sander: “Ja. Bij arbeidsongeschiktheid heb je al genoeg gedoe. Dan wil je er geen financiële problemen bij hebben. Al ben ik tijdens het hele afsluitproces weer bijna afgehaakt...”

Hoeveel mensen ziek thuis zitten, verschilt sterk per beroep. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Bij hulpverleners van de politie en brandweer was het ziekteverzuim het hoogst.

Zij hadden in 2017, het meest recente jaar in de cijfers, een verzuim van 8,1 procent. Dat wil zeggen dat de gemiddelde politieagent van elke honderd werkdagen er acht ziek thuis zat. Conciërges en teamleiders schoonmaak staan op de tweede plaats met 6,8 procent. Een deel van het hoge verzuim komt door langdurig zieke werknemers. Bij een kwart van de conciërges en één op de zes politie- en brandweerlieden duurde het meest recente verzuim meer dan vier weken.

Ondernemers die een zwaar of fysiek beroep uitoefenen, kunnen op termijn worden geconfronteerd met beperkingen om hun beroep in de huidige vorm uit te oefenen. Voor het vergroten van de bewustwording op dit gebied en het verhogen van de verzekeringsgraad zal de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in 2019 starten met het programma 'Bevorderen keuzegedrag'. Zo blijkt uit de kamerbrief 

'Gesprekken met verzekeraars over arbeidsongeschiktheidsverzekeringen voor zelfstandigen'. Een aantal opvallende punten in die kamerbrief:

• 'Bevorderen keuzegedrag' moet zelfstandigen bewegen een bewuste keuze te maken voor de risico's Ilan arbeidsongeschiktheid. De overheid wil dit bereiken door 'het introduceren van concrete instrumenten'.
• 'Bevorderen keuzegedrag' focust in eerste instantie niet op het verhogen van eindleeftijden voor moeilijk verzekerbare zelfstandigen. Verzekeraars geven aan dat een AOV hierdoor minder goed betaalbaar wordt; "op dit terrein ligt het meer voor de hand om in te zetten op het reduceren van het arbeidsongeschiktheidsrisico dan het aanpassen van de AOV voor deze groep".
• De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft eind 2018 gesproken met het Verbond ven Verzekeraars. Voor her bepalen van de actuele verzekeringsgraad heeft de minister gebruik gemaakt van de volgende gegevens:

- 2013: statistieken hoe ondernemers verzekerd zijn (19%, waarvan 86% met een AOV);
- 2008. Aantal ondernemers met non-acceptatie (3%);
- 2009: aantal ondernemers met vangnetverzekering (4%)
• Bij het 'Bevorderen van keuzegedrag' spelen financieel adviseurs een belangrijke rol.